Ćwiczenia logopedyczne

DRODZY RODZICE !

Dzieci jak wiadomo szybko się nudzą. Ćwiczenia logopedyczne wykorzystujące jedzenie zawsze wzbudzają wiele entuzjazmu, poza tym łatwo je wykonać podczas codziennych posiłków. 

Najważniejsze jest to żeby być uważnym rodzicem, w kuchni również. Jedzenie bowiem jest bardzo ważnym elementem ćwiczeń logopedycznych dla każdego dziecka. Zwracajmy uwagę jak dziecko odgryza ( przodem), żuje ( ruchami okrężnymi przy zamkniętej buzi), połyka (z językiem uniesionym do górnego wałka dziąsłowego), jak trzyma widelec, itp.

Każdą nieprawidłowość wychwytujmy i korygujmy.

Poniżej przedstawiam Wam kilka ćwiczeń, które możecie wykonać wspólnie przy śniadaniu, obiedzie, podwieczorku czy kolacji. Wszystkie  wymienione tu produkty  są tylko przykładowe i możecie je zamienić na coś o podobnej strukturze czy  konsystencji. Chodzi tylko o wykorzystanie ich do pobudzenia konkretnych ruchów poszczególnych elementów aparatu artykulacyjnego.

ĆWICZENIA JĘZYKA

1. Zlizywanie serka,  dżemu, nutelli lub miodu z talerza.

Bardzo dobre ćwiczenie na usprawnianie języka. A sprawny język przydaje się do wymowy np. głoski [r].  Rozmazujemy krem na ( najlepiej ) białym talerzu i prosimy dziecko by językiem np. narysowało jakiś kształt na talerzu albo zrobiło cienkie linie. 

2. Chwytanie czubkiem języka chrupek kukurydzianych, ryżu preparowanego, płatków śniadaniowych, itp.

Wysypujemy na talerz ww. chrupki. Prosimy dziecko by czubkiem języka postarało się złapać chrupka. Jeżeli dziecko nie ma z tym problemu możemy poprosić je jeszcze żeby tym językiem z chrupkiem dotknęło naprzemiennie kącików ust. To bardzo dobre ćwiczenie na usprawnianie języka.

3. Słodkie magiczne miejsce.

Smarujemy jakimś słodkim kremem np. miodem miejsce za górnymi zębami. 

Prosimy dziecko aby nie zamykając zębów zlizało krem. Ćwiczenie to pomaga przy prawidłowym ułożeniu języka w czasie artykulacji głosek [sz, ż, cz, dż] oraz usprawnia pionizację języka.

ĆWCZENIA WARG

1. Chwytanie samymi wargami drobnych okruszków, np. ciastek, chleba, chrupek. 

Ćwiczenie to usprawnia pracę mięśnia okrężnego warg. Gdy dziecko już zje wszystko co uda mu się schwytać możemy poprosić by dobrze „odkurzyło” buzię/usta/wargi. Prosimy dziecko by pomasowało usta zębami, zagryzając naprzemiennie raz jedną, raz drugą wargę.

2. Wąsy z chrupek.

Na pewno każdy z Was zna chrupki kukurydziane tzw. pałeczki. Takie chrupki są dłuższe i grubsze niż te klasyczne. Do tego ćwiczenia możemy również użyć grissini albo innych tego rodzaju „chlebopodobnych”. Prosimy dziecko aby umieściło paluchy kukurydziane pomiędzy nosem a górną wargą i spróbowało jak najdłużej utrzymać. 

ĆWICZENIA PODNIEBIENIA MIĘKKIEGO

Ćwiczenia usprawniające pracę podniebienia miękkiego też możemy wykonać przy codziennych posiłkach. Już samo chuchanie/ dmuchanie na posiłki gdy są za gorące to dobre ćwiczenie. Nie wyręczajmy dziecka. Picie ze słomki to też dobre ćwiczenie.

Ile radości mogą przynieść zawody –  kto  dłużej dmucha przez rurkę na jednym wydechu do szklanki wypełnionej ½ wody !

Kolejna świetną  zabawą ćwiczącą podniebienie jest też przenoszenie np. chrupek za pomocą słomki (zasysanie powietrza) z jednego talerza na drugi.

Powodzenia i smacznego!

Życzy logopeda Aneta Romanowska

 Pies
Witam pana,
panie psie,
porozmawiać z panem chcę.
– Gdybyś pieski język znał,
to byś do mnie szczekał:
– hau! hau! hau!

-naśladujemy szczekanie psa (hau)
-pokazujemy zęby (pies szczerzy kły)
-poruszamy językiem w różne strony (pies merda ogonem)

Myszka
Któż to dziury
w serze wygryzł?
– Myszka piszczy, że to tygrys!
– Może jakiś inny zwierz?
Zapiszczała:
– piiiisz, co chcesz!

-szeroko otwieramy i zamykamy buzię, zęby widoczne (tygrys gryzie ser)
-naśladujemy piszczenie myszki (piii)
-wypychamy językiem prawy i lewy policzek(myszka ucieka przed kotem)

Koń
Na pastwisku pasie się koń,
mały gawron woła doń:
– Kto jest większy, ja czy ty?
A ten koń ze śmiechu rży:
– hi, hi, hi!

-kląskamy (koń stuka kopytami)
-parskamy
-i-ha, i-ha, i-ha
-naśladujemy krakanie (kra, kra, kra)

Rybka
Złota rybko, powiedz szybko,
czy ty umiesz mówić, rybko?
Otwórz pyszczek, potem stul
i co powiesz?
– Bul! Bul! Bul!

-otwieramy i zamykamy usta ściągnięte, jak przy wymawianiu [u]
-opuszczamy i unosimy żuchwę z ustami ściągniętymi, jak przy wymawianiu [u]
-wybrzmiewamy głoskę [p] kierując strumień powietrza na dłoń (rybka wypuszcza bąbelki powietrza)

„Gimnastyka buzi i języka”

czyli zabawne sposoby na usprawnianie narządów mowy.

Jedną  z częstych przyczyn powstawania wad wymowy u dzieci w wieku przedszkolnym jest niedostateczna sprawność narządów artykulacyjnych, przede wszystkim języka, warg, policzków , żuchwy , podniebienia miękkiego oraz koordynacja tych ruchów z oddechem. Dzieci, których narządy mowy nie są odpowiednio sprawne często zastępują głoski trudne do wymówienia łatwiejszymi, ponieważ nie potrafią wykonywać precyzyjnie pewnych ruchów artykulacyjnych, dających w efekcie głoskę.

Dlatego tak ważną rolę w procesie wspierania rozwoju mowy u dziecka oraz przy okazji korekcji zaburzeń mowy pełnią ćwiczenia artykulacyjne.

Ćwiczenia te  powinny być wykonywane bardzo dokładnie, bez pośpiechu. Należy pamiętać aby czas trwania i liczbę powtórzeń dostosować do indywidualnych możliwości i potrzeb dziecka.

Lepiej ćwiczyć krótko, ale kilka razy dziennie:

– 3-5 minut z trzylatkiem,

– do 10 minut ze starszym dzieckiem.

Trzeba wybierać kilka ćwiczeń i starać się je wykonać dokładnie.

Początkowo wskazane jest prowadzenie ćwiczeń przed lustrem, aby dziecko najpierw mogło obserwować wzór prawidłowego ułożenia narządów artykulacyjnych, a później  go naśladować i wykonać samodzielnie potem, gdy dziecko wykonuje ćwiczenia dokładnie i bez kontroli wzrokowej. Można do „gimnastyki buzi i języka” wykorzystywać każdą okazję: spacer, podróż itp. W pracy z małym dzieckiem warto wykorzystać jego naturalną potrzebę zabawy i prowadzić te ćwiczenia właśnie w takiej formie.

Zadaniem dorosłego jest pokazanie poprawnie wykonanego ćwiczenia i zachęcanie dziecka do pracy.

Trzeba chwalić malucha za podejmowany wysiłek, nawet gdyby efekty nie były początkowo najlepsze.

Ważne jest, aby dorosły wykonywał ćwiczenia precyzyjnie i tej dokładności konsekwentnie uczył swoje dziecko.

A oto propozycje ćwiczeń:

       1.Ćwiczenia warg i policzków

• Niesforny balonik – nadymanie jednego policzka i przesuwanie powietrza z jednej strony jamy ustnej do drugiej – wargi złączone.
• Zajączek – wciąganie policzków do jamy ustnej, policzki ściśle przylegają do łuków zębowych, wargi tworzą „zajęczy pyszczek”.
• Całuski – wargi ściągnięte, wywinięte do przodu – jak przy cmoknięciu.
• Mam wąsy – utrzymanie słomki między nosem a górną wargą.
• Nic nie powiem – mocne zaciśniecie rozciągniętych warg.
• Pajac – wesoła mina: wargi złączone, kąciki uniesione do góry, smutna mina: wargi złączone, kąciki opuszczone w dół.
• Minki – naśladowanie min: wesołej – płaskie wargi, rozciągnięte od ucha do ucha, uśmiech szeroki, smutnej – podkówka z warg, obrażonej – wargi nadęte, zdenerwowanej – wargi wąskie..
• Rybka – wysuwanie warg do przodu i rozszerzanie na końcu jak u ryb.
• Zły pies – naśladowanie złego psa, unoszenie górnej wargi, wyszczerzanie zębów.
• Echo – dobitne wymawianie samogłosek a, o, e, i, u, y.
• Masaż warg – nagryzanie zębami wargi dolnej, potem górnej.
• Motorek – parskanie wargami, naśladowanie odgłosu motoru, traktora

      2.Ćwiczenia języka

• Dotykanie palcem lub zimną łyżeczką podniebienia tuż za górnymi zębami, nazywając je zaczarowanym miejscem, parkingiem itp.. w którym język (krasnoludek, samochód) powinien przebywać, gdy mamy zamkniętą buzię.
• Przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu kawałków kukurydzianych chrupek.
• Zlizywanie nutelli, miodu, dżemu itp. z podniebienia przy szeroko otwartych ustach.
• Konik jedzie na przejażdżkę – naśladowanie konika stukając czubkiem języka o podniebienie, wydając przy tym charakterystyczny odgłos kląskania.
• Winda – otwórz szeroko buzię, poruszaj językiem tak, jakby był windą – raz do góry, raz do dołu.
• Karuzela – dzieci bardzo lubią kręcić się w koło, twój język także. Włóż język między wargi a dziąsła i zakręć nim raz w prawą, raz w lewą stronę.
• Chomik – wypycha policzki jedzeniem, a ty pokaż jak można wypchnąć policzki językiem, raz z prawej raz z lewej strony.
• Zawody – kto dłużej utrzyma nieruchomo język za górnymi zębami przy szeroko otwartej buzi ?
• Malarz – maluje sufit dużym pędzlem. Pomaluj pędzlem (językiem) swoje podniebienie, zaczynając od zębów w stronę gardła.
• Młotek – wbijamy gwoździe w ścianę. Spróbuj zamienić język w młotek i uderzaj o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa. Usta szeroko otwarte!
• Żyrafa – ma długą szyję, wyciąga mocno szyję do góry. Otwórz szeroko usta i spróbuj wyciągnąć język do góry, w kierunku nosa, najdalej jak potrafisz.
• Słoń – ma długą trąbę i potrafi nią wszędzie dosięgnąć. Ciekawe czy potrafisz dosięgnąć językiem do ostatniego zęba na górze i na dole, z prawej i lewej strony.( Usta otwarte, żuchwa nieruchoma)

3.     Ćwiczenia żuchwy (szczęki dolnej)

• Zamykanie i otwieranie domku – szerokie otwieranie ust, jak przy wymawianiu głoski a, zęby są widoczne dzięki rozchylonym wargom.
• Grzebień – wysuwnie żuchwy, zakładanie i poruszanie dolnymi zębami po górnej wardze. Cofanie żuchwy, zakładanie i poruszanie górnymi zębami po dolnej wardze i brodzie.
• Krowa – naśladowanie przeżuwania.
• Guma do żucia – żucie gumy lub naśladowanie.
• Opuszczanie żuchwy – powoli i spokojnie opuszczaj żuchwę, starając się jak najszerzej otworzyć buzię. Po serii powolnych ruchów, przyspiesz je.
•  Ziewanie – świetne ćwiczenie na rozluźnienie stawu. Ziewnij kilkukrotnie.
• Robienie kółek żuchwą – raz w prawo, raz w lewo.
•  „Zamiatanie” żuchwą – przy otwartej buzi przesuwaj dolną szczękę rytmicznie na boki, najpierw powoli, a potem coraz szybciej.
• Małpa– ruszaj żuchwą we wszystkich kierunkach, podobnie jak wykonują to małpy. To doskonałe ćwiczenie rozluźniające.

      4.Ćwiczenia podniebienia miękkiego 

•  Zmęczony piesek – język wysunięty z szeroko otwartych ust, wdychanie i wydychanie powietrza ustami.
•  Chory krasnoludek – kasłanie z językiem wysuniętym z ust.
•  Balonik – nabieranie powietrza ustami, zatrzymanie w policzkach, następnie wypuszczanie nosem.
•  Biedronka, parasol, sukienka itp. – przysysanie kolorowych kółeczek poprzez wciąganie powietrza przez rurkę i przenoszenie na obrazek biedronki…
• Śpioch – chrapanie na wdechu i wydechu.
• Rozmowa  kukułki i kurki – wymawianie sylab:ku – ko, ku -ko,uku – oko, uku – oko,kuku – koko, kuku – koko.

         5.Ćwiczenia oddechowe.

•  „Wąchanie kwiatów” – powoli wciąganie powietrza noskami , czynność powtarzamy kilkakrotnie ( można też wąchać perfumy lub inne zapachy).
•  „Dmuchawce – latawce” – wciąganie powietrze nosem i dmuchanie jak najdłużej na dmuchawiec lub latawce.
•    „Chłodzenie zupy” – ręce złożone na kształt głębokiego talerza, wciąganie powietrza noskami, a wydmuchiwanie buzią jak najdłużej
•  „Chuchanie na zamarznięta szybę” – wciąganie powietrza nosem a następnie chuchanie jak najdłużej tak, aby zaparowała.
•  „Chuchanie na zamarznięte ręce” – tak, aby poczuć na nich ciepło.
•  „Mecz ping – ponga” – siedzenie po przeciwnych stronach stolika i dmuchanie na piłeczkę tak aby nie spadła ze stolika
•  Wydłużanie fazy wydechowej poprzez wypowiadanie spółgłosek szczelinowych:

– u 3-4 latków – f – wietrzyk,                         w – odgłos silnika

– u 4 – 5 latków – s – wąż,                               z – pszczoła

– u 5 – 6 – latków – sz – szum morza,               ż – samolotu

• Robienie kleksów z farby wodnej, dmuchanie na nie przez słomkę z różną siłą i pod różnym kątem. Rozdmuchiwana farba przypomina barwne kwiaty.

• Dmuchanie na plastikowe mini zabawki na kółkach,  z taką siłą, aby mogły się przemieszczać.

• Trzymanie w dłoni małego kłębka wełny lub piórka. Po głębokim wdechu nosem zdmuchiwanie ich.
• Dmuchanie na świecę w taki sposób, aby płomień wyginał się, ale nie zgasł.
• Puszczanie baniek mydlanych. Zachęcanie do wykonania jak największej bańki mydlanej.
• Dmuchanie przez rurkę  na lekkie przedmioty.
• „Gotowanie wody” – dmuchanie przez rurkę zanurzoną w wodzie tak, aby tworzyły się pęcherzyki powietrza na jej powierzchni.
• Wydmuchiwanie kółek na lustrze.
• Granie na organkach lub flecie.

 To tylko kilka przykładów tego, jak w zabawny sposób można pomóc naszym dzieciom w zdobywaniu sprawności prawidłowej artykulacji. Wykorzystujmy też naturalne sytuacje życiowe, które w sposób nieuświadomiony przyczyniają się do wzmocnienia mięśni języka, warg czy pozostałych narządów mowy i tym samym dadzą dziecku radość z mówienia ;

• Po posiłku pozwólmy dziecku wylizać talerz językiem -jak kotek. To ćwiczenie mniej eleganckie, za to bardzo skutecznie gimnastykuje środkową część języka, pomaga też przy jego pionizacji.
• Po śniadaniu posmarujmy dziecku wargi miodem, kremem czekoladowym, dżemem itp.  i poprośmy, aby zlizał je dokładnie jak miś czy kotek.
• Kiedy dziecko ziewa nie gańmy go, lecz poprośmy, aby ziewnęło jeszcze kilka razy, zasłaniając usta-( ćwiczymy podniebienie i szczękę dolną).
• Podczas rysowania poprośmy dziecko, aby narysowało językiem kółko (dookoła warg) lub kreseczki (od jednego do drugiego kącika ust).
• Jeśli dziecko dostało lizaka zaproponujmy mu, aby lizało go unosząc czubek języka ku górze ( pionizacja).

Dmuchanie na talerz z gorącą zupą, chuchanie na zmarznięte dłonie, cmokanie, żucie pokarmów a nawet wystawianie języka to też ćwiczenia aparatu artykulacyjnego !!!!!!

• „Co to, kto to” Ćwiczenia i zabawy z dźwiękiem. Seventh sea
• „Będę wielkim mówcą. Poziom I. Zabawy buzi i języka dla każdego smyka. Iwona Michalak – Widera
• „Gimnastyka buzi na wesoło” Iwona Rutkowska – Błachowiak
• „Język hop do góry. Ćwiczenia logopedyczne dla dzieci”. Ewa Morkowska, Krystyna Żmuda – Trzebiatowska
• „Cmokaj, dmuchaj, parskaj, chuchaj. Ćwiczenia oddechowe i artykulacyjne dla najmłodszych. Katarzyna Szłapa. Harmonia
• „Czy moloty to kłopoty” Ćwiczenia do kształtowania wzorców słuchowych. Barbara Kuszewska. Bonami
• „Gadające zwierzątka” Beata Sawczak, Izabela Spychał
• „Materiał wyrazowo- obrazkowy do utrwalenia poprawnej wymowy głosek : ś, ź, ć, dź lub s, z, c, dz lub sz, ż, cz, dż . Grażyna Krzysztoszek , Małgorzata Piszczek
• „Jak żyrafa szyje myje….czyli szumiące zagadki logopedyczne.
• Fiszki logopedyczne – głoski s,z,c,dz lub sz, ż, cz, dż
• Dżownica Żaneta – sz/ż, cz, dż gra do ćwiczeń .

 Literatura:

1. Antos D., Demel G., Styczek I. „Jak usuwać seplenienie i inne wady wymowy”, Warszawa 1967, PZWS;
2. Demel G. „Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola”, Warszawa 1983, WSiP,
3. Demel G. „Elementy logopedii”, Warszawa 1982, WSiP,
4. Diener E. „Profilaktyka zaburzeń mowy”, Kielce 1999, Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP;
5. Rodak H. „Terapia dziecka z wadą mowy”, Warszawa 2002, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego,
6. Sachajska E. „Uczymy poprawnej wymowy”, Warszawa 1982, WSiP,
7. Skorek M. „Oblicza wad wymowy”, Warszawa 2001, Wydawnictwo Akademickie „Żak”,
8. Spałek E., Piechowicz-Kułakowska C. „Jak pomóc dziecku z wadą wymowy”, Kraków 1996, Oficyna Wydawnicza „Impuls”
9. Styczek I. „Logopedia”, Warszawa 1981, PWN;

Dziecko w wieku przedszkolnym ma bardzo plastyczny mózg, szybko i łatwo się uczy. Wykorzystaj ten czas i rozwijaj pamięć swojego dziecka. Poniżej propozycje ćwiczeń i zabaw rozwijających  jego pamięć.

• MEMORY  – to klasyczna znana chyba wszystkim gra. Nazwa pochodzi od angielskiego słowa memory – czyli pamięć. Gra polega na łączeniu w  pary, zapamiętywaniu gdzie ukryte są takie same obrazki. Najlepiej by obrazki przedstawiały  zwierzęta, pojazdy, zabawki, rzeczy bliskie dziecku.  Najprostsze wersje przeznaczone są już dla 3 latków. Starsze dzieci doskonale poradzą sobie z większą ilością obrazków. Memory to gra wciągająca na długie godziny całą rodzinę.

• GRY PLANSZOWE –  to zabawa poprawiająca pamięć dzieci od 4 roku życia. Gry planszowe takie jak warcaby, szachy, grzybobranie, chińczyk, mł  uczą dzieci planowania ruchu, przewidywania reakcji przeciwnika, rozważania różnych opcji rozgrywki, rozwijają umiejętność zapamiętywania poszczególnych sytuacji oraz poprawiają zdolność logicznego myślenia, która kształtuje się od 5 roku życia.

• SKOJARZENIA – gra w skojarzenia rozwija pamięć, koncentrację, spostrzegawczość dziecka. Polega na dobieraniu w pary obrazków, które do siebie pasują, lub wyszukiwaniu w zbiorze tego obrazka, który nie pasuje do pozostałych.

• ZAGADKI – uczą dziecko logicznego myślenia, przygotowują do rozwiązywania problemów, wzbogacają słownictwo oraz uczą formułować odpowiedzi na zadane pytania.

• CZYTANIE BAJEK – czytaj dziecku przez kilka dni pod rząd tą samą bajeczkę, najlepiej tuż przed zaśnięciem,  a przekonasz się jak doskonale ćwiczysz jego pamięć kiedy maluch zarecytuje ci znane fragmenty tekstu  z pamięci. 

Zestaw ćwiczeń wspomagających rozwój  narządów mowy i przygotowujących do prawidłowej wymowy głoski [r]

– pukanie czubkiem języka w wałek dziąsłowy za górnymi zębami  – „zabawa w

dzięcioła”
– odklejanie czubkiem języka przyklejonej do podniebienia chrupki kukurydzianej

– zlizywanie z podniebienia przyklejonej czekolady, miodu, dżemu itp.
– kląskanie – „zabawa w konika” (konik jedzie na wycieczkę: wolno, coraz szybciej, potem jak najszybciej wraca do domu na kolację, bo jest bardzo głodny).
– przeciskanie języka przez zaciśnięte zęby (masaż języka) – „zabawa w myszkę, która wychodzi z norki”
– na wargę dolną kładziemy kawałek kolorowego papieru. Dziecko próbuje go zdmuchnąć
– ssanie lub naśladowanie ssania cukierka (np. mamby) – dziecko powinno pocierać językiem o podniebienie
– szybkie wypowiadanie głoski [l] 

– szybkie powtarzanie sylaby [ly] – język powinien uderzać o górne dziąsła
– szybkie wypowiadanie sylab: tetete, tytyty, dedede, dydydy (przy wypowiadaniu tych sylab czubek języka powinien być lekko cofnięty, żeby język nie dotykał zębów tylko wałka dziąsłowego za górnymi zębami)
– naśladowanie odgłosu rybki wskakującej do wody – szybkie powtarzanie: plum, plum, plum

– śpiewanie różnych szybkich melodii na sylabach: la, la, la; lo, lo, lo,le, le, le
– naśladowanie w szybkim tempie odgłosu indyka: gul, gul, gul
– jak najszybsze wypowiadanie zbitki sylabowej: lalolule
– szybkie powtarzanie zbitek sylabowych: nalapatada, nolopotodo, nelepetede, nuluputudu, nylypytydy – „Zabawa w Chińczyka” – mówimy „po chińsku”.
– szybkie powtarzanie zbitki głosek: bd (uwaga: przy wypowiadaniu [d] język powinien być lekko przesunięty w głąb buzi, nie powinien dotykać zębów).
– konik: biegamy i szybko mówimy: patataj, patataj!
– szybkie powtarzanie: bda – pta, bdo – pto, bde – pte, bdu – ptu, bdy – pty („Zabawa piłką” – powtarzamy jak najszybciej te sylaby siedząc na podłodze i szybko turlając  albo rzucając do siebie nawzajem piłkę)

              Ćwiczenia  analizy i syntezy  sylabowej  i  głoskowej  dla  dzieci 5 – 6 – letnich

• Łączenie sylab w wyrazy:

– jakie słowo słyszysz?: np. wo – da, sa – ła – ta, ko – szu – la, lo – ko- mo – ty wa  itp.

• Zabawa w kończenie słów np. „lo” – dziecko kończy wymawiając „dy” (lody), bu – (ty), sa – ( mochód) itp.
• Wymyśl rymujące się wyrazy np. słoń – ….. koń, miasto – ciasto, wanna – panna itp.
• Posłuchaj wesołych rymowanek. uzupełnij brakujące rymy:

Lata mucha koło …..( ucha)

Lata osa koło….( nosa)

Mały kotek wszedł na ….(płotek)

Dla ochłody zjadam ….(lody)  

( możemy tutaj wykorzystać teksty wierszyków)

• Wyszukiwanie wyrazów zaczynających się na daną głoskę np. –  wyszukaj jak najwięcej  obrazków zaczynających się na głoskę ,,s”

• Wyodrębnianie pierwszej głoski w wyrazach (nazwach obrazków) np. – jaką głoskę słyszysz  na początku wyrazów:  kot, but, małpa, ucho, stół itp.

• Różnicowanie takich samych sylab  w szeregu różnych lub o podobnym brzmieniu np. pa, ga, da – dziecko sygnalizuje klaśnięciem moment usłyszenia żądanej „pa” sylaby: pa, ga, da, pa, ga, pa, da

• Rozwijanie zdań i porównywanie liczby wyrazów w zdaniach. Wypowiadamy krótkie zdanie np. Chłopiec czyta. prosimy, aby dziecko  zdanie rozwinęło. Za każdym razem układamy szeregi klocków w różnych kolorach jeden po drugim i porównujemy ich ilość.
• Dzielenie wyrazów na sylaby. Liczenie ilości sylab z równoczesnym wystukiwaniem  rytmu wymawianych sylab
• Wyodrębnianie sylab na początku, na końcu oraz w środku słowa
• Wymawianie określonej  sylaby w wyrazie np. parasol – jaka jest trzecia sylaba w wyrazie? (- sol)

• Dobieranie  par obrazków, których nazwy rozpoczynają  się taką samą głoską. Dziecko podaje pierwszą głoskę nazwy obrazka i wyszukuje obrazek, którego nazwa  rozpoczyna się taką samą głoską np. pas, parasol
• Analiza głoskowa wyrazów np. wymień jakie głoski po kolei słyszysz w wyrazie  osa ( o – s- a).
• Synteza głosek ze słuchu: jaki wyraz usłyszałeś np. u -l – e (ule),  m – o – t- y –l (motyl),  d – o – m- e – k (domek)
• Tworzenie nowego wyrazu z pierwszych lub ostatnich głosek przedmiotów przedstawionych na obrazkach, np. kosz – okno – teczka ( kot); dom – ucho – nos -kot     (most)
• Segregowanie obrazków różniących się jedną głoską np. laska – maska, rak – mak
• Dobieranie par obrazków, których nazwa drugiego rozpoczyna się taką samą  głoską, jak kończy się nazwa pierwszego np. kogut – traktor – radio – orzeł – łańcuch – choinka – autobus – słup – pajac – cyrkiel – lalki – indyk.

W procesie kształtowania się mowy ogromną rolę odgrywają rodzice.

Są pierwszym i najważniejszym wzorem, który dziecko będzie próbowało naśladować.

A oto kilka rad w jaki sposób skutecznie wspomagać rozwój swoich dzieci:

• Mówmy do dziecka prostym językiem, wolno, wyraźnie, patrząc w oczy dziecka, używając gestów i mimiki.
• Obserwujmy czy dziecko dobrze słyszy, w razie wątpliwości wykonajmy badanie słuchu.
• Zadbajmy o to, aby dziecko prawidłowo nauczyło się żuć podając twarde pokarmy np. marchewkę (żucie powinno odbywać się przy zamkniętej buzi ruchami okrężnymi), odgryzać (prawidłowe odgryzanie możliwe jest po wyrżnięciu siekaczy – powinno być przednie tj. dziecko powinno odgryzać pokarm przodem), oddychać (w czasie spoczynku nosem przy zamkniętej buzi, podczas mówienia ustami).
• Obserwujemy proces połykania ( prawidłowy przebiega bez napięcia warg i językiem uniesionym do podniebienia).
• Kontrolujemy prawidłowość zgryzową.
• Czytajmy i opowiadajmy dziecku bajki.
• Uczmy krótkich wierszyków i wyliczanek na pamięć.
• Śpiewajmy dziecku piosenki i kołysanki.
• jmy przedmioty z najbliższego otoczenia tłumacząc do czego służą, jak są zbudowane.
• Wspólnie z dzieckiem bawmy się w zabawy dźwiękonaśladowcze, zabawy językowe, zabawy paluszkowe.
• Cierpliwie słuchajmy tego, co do nas mówi dziecko.
• Zachęcajmy dziecko do mówienia – stawiając dziecku pytania. Sami odpowiadajmy na pytania dziecka cierpliwie i wyczerpująco.
• Chwalmy dziecko za każdą aktywność słowną.
• Bawmy się z dzieckiem językiem przygotowując do wymowy trudniejszych głosek.